Steeds meer corporaties zoeken naar andere manieren om aannemers te selecteren voor renovatieklussen. Daar waar de prijs vaak leidend was, hechten corporaties nu ook steeds meer belang aan de kwaliteit, het ontwerp of bewonerscommunicatie. Wij vroegen drie corporaties naar hun ervaringen: waarom kiezen zij voor welk selectieproces en wat is daarvan het resultaat? In dit artikel: Brabant Wonen.

Brabant Wonen heeft ruim 250 medewerkers en meer dan 15.000 woningen, kantoren, winkels en garages in beheer in de gemeenten ’s-Hertogenbosch en Oss. Dat corporaties nu ook op andere criteria selecteren dan alleen de prijs heeft er volgens Matthijs Hulsbosch, afdelingshoofd projectmatig onderhoud en bedrijfsbureau, alles mee te maken dat corporaties tegenwoordig steeds meer uitgaan van de wensen en behoeften van de klant.

Corporatie is de gast

‘Voorheen was het uitgangspunt van de corporaties dat zij als eigenaar van de woningen beslisten over de renovatie. Nu zien we dat anders. Als we de woning eenmaal verhuurd hebben, is het de woning van de huurder en zijn wij de gast.’

‘Als wij dus iets met de woning willen, zoals onderhoud of renovatie, dan is de bewoner daarin een volwaardige gesprekspartner. En technische zaken kun je misschien wel op prijs aanbesteden. Maar de individuele beleving van de bewoners, dat is nooit te vatten in een bestek of in een prijs.’

Harde en zachte criteria

Brabant Wonen besteedt ook nog traditioneel aan, maar werkt daarnaast met verschillende selectieprocessen, waarbij combinaties worden gemaakt van harde criteria (uurlonen en tarieven) en zachte criteria (visie, werkwijze, overlastbeperking, bewonerscommunicatie). De bewoners worden actief bij die selectieprocessen betrokken.

Niet méér doen dan nodig

‘Wij zoeken bij de meer complexe projecten echt naar een partij die samen met ons en de bewoners een plan uit gaat werken. We leggen van te voren ook niet veel vast. We beschrijven hooguit het complex, de wijk, wat we gaan doen, welke duurzaamheidsdoelstellingen we hebben en enkele technische specificaties en algemene uitgangspunten.’

‘Vervolgens vragen we vijf aannemers waar we al langer ervaringen mee hebben om een korte presentatie te verzorgen en financiële gegevens aan te leveren, zoals gegevens over de omzet en winst en uurlonen. Geen prijzen dus, want wij geloven, een kozijn is een kozijn, daar zit niet veel ruimte in.’

‘Omdat we die aannemers kennen, weten we al dat ze bij ons passen. We hoeven ze niet méér te laten doen dan nodig. Het selectieproces draait echt om de vraag welke partij het meest geschikt is voor dat specifieke project.’

Het gaat om de klik

Tijdens de presentaties staan vragen centraal die met name betrekking hebben op de visies van de aannemers op het project. De presentatie weegt even zwaar als het gemiddelde van de financiële criteria.

‘Het selectieteam bestaat naast techneuten ook uit woonconsulenten en afgevaardigden van de bewoners. Daardoor gaat het er vooral om of er een klik is. En niet alleen de technische kennis en ervaring, maar ook de betrouwbaarheid en de maatschappelijke betrokkenheid van de aannemer spelen mee. Dat je met al die partijen aan tafel zit is fijn. Je krijgt gezamenlijke consensus en de samenwerking verloopt soepeler tijdens de uitvoering, omdat de bewoners hebben mee gekozen.’

Weinig verrassingen, meer flexibiliteit

De punten die de leden van het selectieteam afzonderlijk van elkaar toekennen worden bij elkaar opgeteld en gedeeld door het aantal leden. Zodra een aannemer is geselecteerd begint de planvorming en werken de partijen gezamenlijk een open begroting uit. Brabant Wonen laat die begroting screenen door een externe partij en als er overeenstemming is over de prijs kan het project beginnen.

‘Door deze manier van werken kunnen we veel eerder woningopnames doen. Tijdens de uitvoering komen we dan maar weinig verrassingen tegen. Daarbij hoeven we ons nu niet strak te houden aan iets wat al veel eerder, zonder overleg, bedacht is in een bestek. We kunnen bijsturen in de uitvoering en er is ruimte voor alternatieven. Je hoeft niet te knijpen zoals bij een traditionele aanbesteding, waardoor al het meerwerk in de uitvoering gaat op uurtje-factuurtje.’

Circus is niet nodig

Matthijs Hulsbosch verbaast zich over het werk dat aannemers soms moeten verrichten in selectieprocessen. ‘Als ik hoor hoeveel kosten aannemers soms moeten maken in selectieprocessen, dan vind ik dat niet altijd even verantwoord. Het lijkt soms wel alsof het alsmaar groter en sexier moet. Wat mij betreft mis je dan volledig waar het om gaat. Je kunt echt prima de juiste partij selecteren, zonder daar een heel circus van te maken.’