ROEF: een regeneratief dak met een gesloten kringloop
ROEF is een groen dak dat energie opwekt, isoleert, water en CO2 opslaat en past op 99% van de grondgebonden corporatiewoningen. Extra bijzonder, ROEF is volledig circulair. Alle materialen in het dak – waarvan veel al gerecyclede materialen – zijn volledig losmaakbaar en na de levensduur van het dak (meer dan 50 jaar) herbruikbaar. Een compleet gesloten kringloop dus. Het dak is na tien jaar zelfs regeneratief. Hoe dat lukte lees je hier.
Geen extra ruimte en investering nodig
We staan in Nederland voor de uitdaging minder CO2 uit te stoten, meer CO2 op te slaan, de natuur en biodiversiteit te herstellen en onze woningen en wijken duurzamer, comfortabeler en klimaatbestendiger te maken. Met de beperkte ruimte die we in Nederland hebben, is dat een behoorlijke puzzel.
We bedachten een oplossing op basis van vraaggestuurd onderhoud: ROEF. Een slim groendak dat het mogelijk maakt om Nederland zonder extra investering en zonder extra ruimtegebruik groener te maken; woningen te voorzien van duurzame energieopwekking en meer comfort; en wijken klimaatadaptiever en klimaatbestendiger te maken. Extra bijzonder: ROEF is volledig circulair. De dakplaten zijn volledig recyclebaar en de vegetatie groeit in ‘losmaakbare’ sedumtrays. Dat nieuwe systeem is ontwikkeld met Sempergreen, dat meer dan 27 jaar ervaring heeft met groendaken.
Losmaakbaar groendak-systeem
“De grootste uitdaging bij een dampopen hellend groendaksysteem zijn de waterkering en anti-afschuifvoorziening", vertelt Kai van der Gool, Business Development Manager van Sempergreen, "Sempergreen heeft verschillende hellende groendakoplossingen, maar toen in ons portfolio heen zat nog niks wat geschikt was voor de extra ambitie van ROEF: het volledig circulair en losmaakbaar maken van een dak dat inclusief groen moet kunnen worden geplaatst binnen een dag.”
“Hier een oplossing voor vinden is echt een samenwerking geweest met alle partners, onder andere Van Schadewijk Hoveniers. Zij leveren biodiversiteit bevorderende beplanting en zorgen ervoor dat dit met ons sedum samenkomt in het groendak. Zo kwamen we samen uit bij een systeem met losse trays van 50×50 cm waar het complete groendakpakket in zit. Het systeem wordt eenvoudig met twee klikken aangebracht, is makkelijk te vervoeren en los te maken, bestaat uit volledig gerecycled en herbruikbaar plastic. Het voldoet aan alle eisen. Wij hebben er veel van geleerd als het gaat om het reduceren van handelingen of arbeid op de bouw en denken in prefab oplossingen.”
Alles schroef- en recyclebaar
Onze technisch manager Rob Pittens, de bedenker van ROEF, is trots dat het gelukt is het dak compleet circulair te maken. “Al het materiaal dat we toepassen is circulair en zoveel mogelijk al hergebruikt. We keken daarbij ook naar het productieproces. Het aluminium bijvoorbeeld, is het beste dat op dit moment verkrijgbaar is: gerecycled en afkomstig uit fabrieken die zelf energie opwekken, dus CO2-neutraal geproduceerd. Ook de afvalstromen zijn geminimaliseerd, alles is schroef- en recyclebaar. En de trays kun je zo van het dak pakken, dat is uniek voor een sedumdak.”
Minder CO2-uitstoot, meer CO2-opslag
Anna van den Dijssel, onze assistent-projectleider duurzaamheid en circulariteit, onderzocht wat al deze eigenschappen van het dak betekenen voor de impact op het milieu en de natuur. Ze vergeleek allereerst de CO2-uitstoot van de productie van een traditioneel pannendak met de die van ons groendak. “De totale uitstoot van betonnen dakpannen is 1.154 kilo (keramisch: 1.032 kilo CO2). De totale uitstoot van ROEF met sedumtrays is 904 kilo CO2. 200 kilo minder dus”, weet Anna, “En ROEF doet meer: sedum neemt CO2 op; 1,23 kilo per m2. Wij leggen in de pilot die we straks starten 46 m2 op het dak, dus dat is per dak 56,7 kilo per jaar. Bovendien heeft sedum een isolerende werking, waardoor er minder productie nodig is van gas en elektra. Daardoor zijn de geplaatste trays al na vier jaar regeneratief. Dan nemen ze meer CO2 op dan ze uitstoten en is het gehele dak is regeneratief na tien jaar.”
Klimaatbestendige wijken
“Over regeneratief gesproken: het mooiste vind ik de biodiversiteit die ROEF creëert. In veel wijken is alles zo grijs geworden, dit dak maakt onze omgeving groener, dat is echt heel goed. Ook voor onszelf. Onze leefomgeving is prettiger als het groener is.”, volgens Anna, “En laten we niet vergeten wat een groendak doet nu we te maken hebben met klimaatverandering. Volgens waarnemingen van het KNMI nam de jaarlijkse neerslag in Nederland van 1906 tot 2020 toe met 21%. Vooral de winters zijn natter geworden, maar ook in de zomer valt meer neerslag. Sedum neemt tot 30 liter per vierkante meter op en draagt daarmee bij aan het verminderen van wateroverlast bij fikse buien.”
“Dan de hetere zomers: de temperatuur op een traditioneel pannendak kan makkelijk oplopen naar 60-70 graden in de zomer. Een groendak wordt niet warmer dan circa 35 graden en weerkaatst het zonlicht, waardoor de ruimte onder het dak tot wel vier graden koeler blijft. Bedenk ook dat de daken die we nu plaatsen de komende 50-100 jaar blijven liggen. Al die dingen bij elkaar opgeteld, met de klimaatdoelstellingen van 2050 in het achterhoofd, zie ik niet in waarom we ooit nog een traditioneel pannendak op huizen zouden plaatsen.”