ROEF: groen, circulair en past op bijna alle corporatiewoningen
Het idee leefde al jaren in het hoofd van onze technisch manager Rob Pittens: een groen en circulair dak ontwikkelen dat op bijna alle hellende daken past én in een dag gemonteerd kan worden én daarvoor minimale voorbereiding vergt. Dat leek onmogelijk, maar lukte: ROEF wekt duurzame energie op, draagt bij aan de biodiversiteit, realiseert minder CO2-uitstoot en meer CO2-opslag, draagt bij aan gezonder wonen in meer klimaatbestendige wijken – en al na tien jaar is het dak regeneratief.
Renoveren in een serie van één
Voor het verhaal van ROEF gaan we terug naar 2017. In dat jaar startten we voor woningcorporatie Kleurrijk Wonen met het uitvoeren van vraaggestuurd onderhoud. Het doel daarvan: een prettiger proces ontwikkelen voor de bewoner. Vraaggestuurd onderhoud betekent dat de bewoner zelf het onderhoud aanvraagt en samen met ons en andere uitvoerende partijen afstemt wanneer dit plaatsvindt. De bewoner is meer zelf in controle en staat hierdoor positiever tegenover de werkzaamheden. Bijkomend voordeel is dat het kostenbesparingen oplevert voor de woningcorporatie. Het vraaggestuurd onderhoud, in een serie van één, bleek een succes. We optimaliseerden het proces, en inmiddels vervangen we een keuken en toilet in een dag, en een badkamer in drie dagen.
Dak vervangen in een dag
Dat zette onze technisch manager Rob Pittens aan het denken. Hoe goed zou het zijn als we ook het dak en de gevel vraaggestuurd kunnen vervangen in een dag. Startend met het dak, maakte hij een lijst van waar zo’n innovatie volgens hem aan moest voldoen. Met in het achterhoofd dat Knaapen een uitgesproken visie op duurzaamheid heeft: CO2-neutraal en circulair zijn in 2035 en daarna doorgroeien naar het uitvoeren van regeneratief onderhoud voor een optimaal positieve bijdrage aan mens en natuur.
Combinatie van prefab en maatwerk
Rob's wensenlijst was behoorlijk lang en zag er grofweg zo uit:
- Passend in vraaggestuurd onderhoud (natuurlijk)
- Als eenling toepasbaar
- Modulair
- Snelle montage
- Standaardisatie voor minimale voorbereiding
- Duurzame materialen
- Losmaakbaar
- No regret
- Klaar voor de toekomst (er moeten altijd nog aanpassingen kunnen worden gedaan)
- Energie-opwekkend
- Geschikt voor flora en fauna
- Wateropname
- CO2-opname
- Kostentechnisch voordeliger of gelijk aan een traditioneel dak
- Toepasbaar met een ontheffing voor flora en fauna-onderzoek
- Toepasbaar met een ontheffing omgevingsvergunning
- Zo min mogelijk overlast voor de omgeving
- Behalve luchtdicht ook geluiddicht (daar zijn geen eisen voor, maar dat wilde Rob wel)
Hij had niet een-twee-drie een startpunt, tot hij op een vrijdagmorgen ineens wist waar hij moest beginnen. “Wat vooral heel moeilijk was, is iets bedenken dat je in een dag kan monteren én op bijna alle hellende daken past én minimale voorbereiding vergt.", legt Rob uit, "Toen had ik plotseling in mijn hoofd dat het in een combinatie van prefab en maatwerk moest. Als we dat slim zouden uitwerken, met slimme maatvoeringen, moest het allemaal mogelijk zijn.”
Op twee punten na afgevinkt
Rob stapte naar een aantal van onze vaste partners om zijn ideeën te delen. Ook zij waren meteen enthousiast, al waren veel mensen met wie hij in die eerste maanden sprak ook sceptisch: dat zijn heel erg veel ambities voor één dak, is dat wel haalbaar? “Gelukkig ben ik koppig genoeg iets door te zetten als ik erin geloof en de ruimte krijg", zegt Rob, "Onze partners bleven meedenken, en ook al liepen we soms tegen een muur op, we zetten door.”
Inmiddels staat op het parkeerterrein bij ons kantoor een eerste prototype van het dak. En van de waslijst aan wensen kan op twee punten na alles worden afgevinkt. Het is bijna ongelofelijk dat dit in een jaar is gelukt. “Ik pak die lijst er nog regelmatig bij”, vertelt Rob, “Het enige wat nog mist, is het dak toepasbaar maken voor een ontheffing flora en fauna en omgevingsvergunning. Dat is wetgeving, dat kost tijd.”
Pilot in april
In april starten we een pilot met ROEF op vijf woningen van woningcorporatie Trudo. Rob: “Dagelijks leren of zien we wel iets waardoor het nog slimmer kan. En met onze partners komen we elke twee weken bij elkaar om het dak verder te optimaliseren. Op die samenwerking ben ik heel trots, ook al omdat het voor iedereen iets is dat ze er naast werk bij doen.”